یادگیری ماشین، زیرشاخه‌ای از هوش مصنوعی محسوب می‌شود و برای تحقق هدف هوش مصنوعی، یعنی هوشمند کردن سیستم‌های مصنوعی، از مدل‌های یادگیری ماشین استفاده می‌شود. با چنین توضیحی پیرامون این دو مفهوم، سوالی که ممکن است مطرح شود این است که تفاوت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین چیست و با اینکه هدف این دو حوزه یکسان است، چرا یادگیری ماشین به عنوان زیرشاخه‌ای از هوش مصنوعی محسوب می‌شود. به منظور یافتن پاسخ این پرسش، باید تفاوت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را از جنبه‌های مختلفی بررسی کرد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:

• تفاوت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به لحاظ میزان گستردگی موضوع
• فرق هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به لحاظ اهداف نهایی
• تفاوت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به لحاظ مهارت‌های تخصصی مورد نیاز
• فرق هوش مصنوعی و یادگیری ماشین از لحاظ داده

تفاوت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به لحاظ میزان گستردگی موضوع چیست ؟

هوش مصنوعی حوزه وسیعی از علوم کامپیوتر است که هدف آن ساخت سیستم‌های هوشمندی است که هوش و رفتار انسان را تقلید کنند. می‌توان از روش‌های مختلفی برای این منظور استفاده کرد که یادگیری ماشین، به عنوان زیرشاخه‌ای از هوش مصنوعی، یکی از روش‌های هوشمند کردن سیستم محسوب می‌شود. به عبارتی، روش‌های مختلفی وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توان سیستمی را هوشمند کرد. یکی از روش‌های هوشمندسازی ماشین، استفاده از مدل‌های یادگیری ماشین است. برخی از مسائل پیرامون هوشمند کردن سیستم مصنوعی نیز وجود دارند که از روش‌های دیگری به جز یادگیری ماشین استفاده می‌کنند که می‌توان در این خصوص، به الگوریتم‌های جستجو (Search Algorithms) در هوش مصنوعی اشاره کرد.

در انواع روش‌های جستجو در هوش مصنوعی، عامل هوشمند با محاسبه هزینه‌های هر گام و با توجه به اطلاعات مربوط به هزینه‌های گذشته، مسیر جدیدی را برای رسیدن به مقصد انتخاب می‌کند. الگوریتم‌های جستجو همانند مدل‌های یادگیری ماشین، نیاز به داده‌های از پیش آماده شده ندارند. با این حال، چنین عاملی به عنوان یک عامل هوشمند محسوب می‌شود.

همچنین، حوزه مطالعاتی هوش مصنوعی شامل شاخه‌هایی نظیر رباتیک، پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing | NLP)  و سیستم‌های خبره (Expert Systems) می‌شود، در حالی که حوزه یادگیری ماشین صرفاً به الگوریتم‌های احتمالاتی و مدل‌های ریاضیاتی نظیر درخت تصمیم(Decision Tree)، ماشین بردار پشتیبان (Support Vector Machine | SVM)، k-means  و سایر الگوریتم‌ها می‌شود که در شاخه‌های مطالعاتی هوش مصنوعی نظیر پردازش زبان طبیعی به کار می‌روند.

اهداف هوش مصنوعی و یادگیری ماشین چه فرقی دارند ؟

تفاوت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را می‌توان در اهدافی بررسی کرد که این دو مفهوم دنبال می‌کنند. هدف از هوش مصنوعی ساخت ماشین‌هایی است که همانند انسان فکر کنند و بدون دخالت انسان به حل مسائل پیچیده بپردازند، در حالی که یادگیری ماشین مطالبی را پیرامون الگوریتم‌‌هایی شامل می‌شوند که با آن‌ها می‌توان وظایف و اقدامات ماشین را خودکار کرد. به عبارتی، هدف یادگیری ماشین، آموزش دادن ماشین با داده‌های آموزشی است تا ماشین قادر باشد الگوهای داده‌ها را تشخیص دهد و از آن برای تصمیم‌گیری درباره داده‌های جدید استفاده کند.

همچنین، یکی از اهداف اصلی هوش مصنوعی، بالا بردن شانس موفقیت عامل در انجام مسئولیت تعیین شده است. در مقابل، هدف یادگیری ماشین به حداکثر رساندن میزان دقت مدل برای پیش‌بینی خروجی است.

تفاوت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به لحاظ مهارت‌های تخصصی مورد نیاز

افرادی که قصد دارند در حوزه هوش مصنوعی به عنوان متخصص حرفه‌ای مشغول به کار شوند، باید به دنبال مهارت‌های تخصصی این حوزه باشند. مهارت‌های مورد نیاز هوش مصنوعی شامل مواردی نظیر طراحی برنامه، مهارت حل مسئله، علم داده، یادگیری ماشین، الگوریتم‌ها، داده‌کاوی و روبوتیک هستند.

همچنین، علاقه‌مندانی که قصد دارند در شاخه برنامه نویسی کار کنند و با استفاده از مدل‌ها و الگوریتم‌های یادگیری ماشین، به حل مسائل مختلف بپردازند، باید علاوه‌بر یادگیری زبان‌های برنامه نویسی مربوط به یادگیری ماشین، به ریاضیات کاربردی و آمار و احتمال نیز مسلط باشند تا بتوانند مدل‌ها را به‌خوبی درک کنند و در صورت نیاز، آن‌ها را بهینه کنند.

تفاوت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین از لحاظ داده

تفاوت هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را می‌توان به لحاظ داده‌ نیز بررسی کرد. سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی برای یادگیری مسائل، الزاماً به داده‌های آموزشی نیاز ندارند. به عبارتی، سیستم‌هایی که هدفشان جستجوی مسیر برای پیدا کردن بهترین مسیر برای رسیدن به مقصد است، به داده آموزشی احتیاجی ندارند، در حالی که یادگیری ماشین برای یادگیری مسئله بر روی داده‌های آموزشی متمرکز است.

جمع‌بندی

در دنیای امروز، تکنولوژی‌های نوین زندگی انسان را تحت‌الشعاع قرار داده‌اند و زندگی بدون ابزارهای مبتنی بر تکولوژی با دشواری همراه است. هوش مصنوعی یکی از مهم‌ترین حوزه‌های علوم کامپیوتر محسوب می‌شود که تقریباً تمامی افراد از مزیت‌های تجهیزات حاصل شده از این حوزه نظیر گوشی همراه بهره‌مند شده‌اند. به دلیل کاربردهای متنوعی که هوش مصنوعی و روش‌های مختلف آن نظیر یادگیری ماشین دارند، بسیاری از افراد با این دو عبارت به صورت کلی آشنا هستند اما با تفاوت‌های مهم آن‌ها آشنا نیستند و در اغلب او قات، این دو اصطلاح را به اشتباه به جای هم به کار می‌برند.